Η έννοια της ενσυνειδητότητας (mindfulness) αποτελεί μία από τις βασικές έννοιες της Θετικής Ψυχολογίας ενώ το 2002 ορίστηκε από την Dr Ellen Langer “ως μία ευέλικτη κατάσταση του νου, στην οποία βρισκόμαστε ενεργά συνδεδεμένοι με το παρόν, παρατηρώντας νέα πράγματα με ευαισθησία και διαθεσιμότητα στο περιεχόμενο του πλαισίου στο οποίο βρισκόμαστε”.
Η ψυχική ανθεκτικότητα δηλαδή η ενδυνάμωση της ικανότητας να ξεπερνά ένας άνθρωπος τις στρεσογόνες καταστάσεις και τις αντιξοότητες και να συνεχίζει την ανάπτυξη και εξέλιξη του αποτελεί ένα από τα βασικά οφέλη που μπορεί να αποκομιθεί μέσω της ανάπτυξης των
δεξιοτήτων της ενσυνειδητότητας.
Ο Daniel Rechtschaffen, κορυφαίος εκπαιδευτής του mindfulness και ιδρυτής του “Mindful Education Institute”. στο βιβλίο του “The Way of Mindful Education” υποστηρίζει πως η ένταξη της ενσυνειδητότητας σε επίπεδο διδασκαλίας στα σχολεία μπορεί να φέρει θετικά αποτελέσματα στα παιδιά σε επίπεδο μάθησης και συμπεριφοράς.
Η ένταξη της ενσυνειδητότητας μπορεί να αποτελέσει παράγοντα αύξησης της ακαδημαϊκής επίδοσης των μαθητών αυξάνοντας παράλληλα και πλήθος κοινωνικο-συναισθηματικών δεξιοτήτων τους όπως η συγχώρεση, η ενσυναίσθηση, η διάσπαση της προσοχής και ο έλεγχος της παρόρμησης.
Σύμφωνα με τον καταξιωμένο εκπαιδευτή και συγγραφέα, οι έρευνες για την ενσυνειδητότητα τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αυξηθεί σημαντικά με τα αποτελέσματα αυτών να είναι ελπιδοφόρα για τους ενήλικες αλλά και τα παιδιά. Έρευνα με παιδιά δείχνει ότι η διδασκαλία των δεξιοτήτων ενσυνειδητότητας των παιδιών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων ΔΕΠΥ, κατάθλιψης, άγχους και εχθρότητας, ενώ αυξάνει την αυτοεκτίμηση και την ποιότητα του ύπνου, τα οποία έχουν αντίκτυπο στη μάθηση (Staff, 2019).
Στο Mindfulness για παιδιά η ευγνωμοσύνη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της τεχνικής. Για την ακρίβεια αυτά τα δύο πάνε μαζί χέρι χέρι! Όταν εξασκείσαι στο Mindfulness είσαι πραγματικά παρών στην κάθε στιγμή, χωρίς κριτική στάση προς τον εαυτό σου και τους άλλους. Έτσι μπορείς και ανακαλύπτεις όλες τις ομορφιές της ζωής για τις οποίες είσαι ευγνώμων.
Το ειλικρινές ενδιαφέρον για το συνάνθρωπο με ευγενείς σκέψεις και πράξεις σκιαγραφούν το προφίλ της έννοιας της καλοσύνης. Και μπορεί η καλοσύνη να έχει κυρίαρχη θέση σε έναν mindful τρόπο σκέψης όμως το νοιάξιμο και η ενσυναίσθηση φαίνεται πως απουσιάζουν από τις προτεραιότητες των γονέων προς τα παιδιά σύμφωνα με μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Harvard. Τα πορίσματα της συγκεκριμένης μελέτης έδειξαν πως 8 στους 10 γονείς δίνουν μεγαλύτερη αξία στα επιτεύγματα και την ευτυχία, παρά στην καλοσύνη.
Το αλφαβητάρι της καλοσύνης και της ευγνωμοσύνης “Α, β, γ, δ, ε, ζ, η, θ… και τρέχω μέχρι το Ω!” Μήπως αυτή τη φορά να δούμε την αλφάβητο διαφορετικά; Ακολουθεί μία όμορφη mindful άσκηση για παιδιά που θα μπορούσε να πραγματοποιείται στο τέλος της ημέρας λίγο πριν τον ύπνο.
Γονείς και παιδί αφηγούνται κάτι για το οποίο νιώθουν ευγνωμοσύνη και καλοσύνη. Πως όμως; Η μαμά κλείνει τα μάτια της και αρχίζει να λέει την αλφάβητο από μέσα της. Το παιδί την διακόπτει ξαφνικά λέγοντας “ΣΤΟΠ!”. Σε ποιο γράμμα έμεινε η αλφάβητος στη μέση; Στο Ζ! Η μαμά βρίσκει κάτι για το οποίο είναι ευγνώμων με αρχικό γράμμα το Ζ όπως: “Είμαι ευγνώμων για τα Ζωάκια που είδαμε την Κυριακή στην εξοχή”. Μετά έρχεται η σειρά του παιδιού. Γράμμα Κ! “Σήμερα στο μετρό έδωσα το κάθισμα μου σε έναν ηλικιωμένο κύριο. Με κοίταξε με χαρά και ένιωσα τόσο όμορφα που τον βοήθησα!”
Και το παιχνίδι συνεχίζεται…
Πέννυ Κοτινά
Ψυχολόγος
Μέλος της διεπιστημονικής ομάδας του STEPS THERAPY
